Wikingowie nieustannie fascynują ludzi nie tylko w Skandynawii, ale i w dużej części świata. Bo czy nie da się zafascynować wojownikami, którzy być może dotarli do Ameryki szybciej niż Krzysztof Kolumb? Od wieków interesują, szuka się o nich informacji, ogląda programy, a i tak chce się więcej. Gdzie można dowiedzieć się czegoś więcej na temat tej nacji? Na przykład w Muzeum Łodzi Wikingów zlokalizowanym w norweskim Oslo. Być może tam odnajdą się odpowiedzi na pytania, które fanom skandynawskich wojowników nie pozwalają w nocy spać.
Wojownicy, rabusie, osadnicy
Pierwsze ślady ekspansji skandynawskich wojowników sięgają VII wieku naszej ery. Wówczas to wyruszali na wyprawy w celach kupieckich, rabunkowych lub osiedlenia się. Wyruszano do krajów położonych na wschód i południe od ojczyzny.
W swojej ekspansji docierali oni do Bułgarii Kamskiej, Rusi Kijowskiej, Bizancjum czy nawet do Kalifatu Bagdadzkiego. Ślady ich bytności zostały także odnalezione na terenie Polski – największa aktywność skupiała się na Pomorzu.
Muzeum ku chwale i pamięci
Skandynawowie są dumni ze swojej historii, nic więc dziwnego, że poświęcają jej należytą uwagę i tworzą odpowiednie miejsca, w których nie tylko rodacy mogą zaznajomić się z ich przeszłością. Wszelkie ekspozycje są także otwarte dla zwiedzających zagranicznych turystów. Nie inaczej jest z Muzeum Łodzi Wikingów, które powinien odwiedzić każdy, kto zjawia się w Oslo w celach turystycznych.
Muzeum to znajduje się na półwyspie Bygdoy w Oslo w Norwegii. Miejsce to pozwala dowiedzieć się czegoś więcej nie tylko o skandynawskich wojownikach, ale także o historii całego kraju. Otwarte w 1926 roku, wybudowane specjalnie na potrzeby udostępnienia łodzi Muzeum mieści w sobie trzy bardzo dobrze zachowane łodzie wikingów wykopane w kurhanach na południu Norwegii. Pochodzą one z IX i X wieku, były częścią pochówków zawierających bogate dary grobowe. Poza nimi zapoznać się można z licznymi artefaktami pochodzącymi z kopców grobowych, w tym z kunsztownie zdobionymi głowami zwierzęcymi, saniami czy pozostałością tkanin.
Statki te wciąż pozostają znane ze swoich nazw: Gokstad, Tune i Oseberg. Były statkami morskimi, zanim zostały odholowane na brzeg i zostały użyte w rytuałach pogrzebowych swoich bogatych właścicieli. Poza nimi w Muzeum Łodzi Wikingów zobaczyć można pozostałości szkieletów, przedmioty codziennego użytku, które rzucają światło na życie tych wojowników.
Łódź Gokstad
Statek Gokstad zbudowany został około roku 890, kiedy era Wikingów była w pełnym rozkwicie. Był to elastyczny i i szybki statek nadający się do żeglowania po pełnym morzu.
Został odnaleziony na farmie Goksad w Sandefjord, gdzie znajdował się duży kurhan zwany „królewskim kopcem”. W 1879 roku dwaj mieszkający na farmie nastolatkowie z nudów poczęli kopać w kopcu, by sprawdzić, czy znajdą coś ciekawego. Znaleźli statek, o którym do tej pory krążyły pogłoski.
O odkryciu usłyszał antykwariusz z Uniwersytetu w Oslo, który przybył na miejsce wiosną 1880 roku i rozpoczął badania archeologiczne.
Statek zakopany został w niebieskiej glinie poniżej poziomu gruntu. Dwa górne pasy oraz słupki dziobowe i rufowe wystawały z gliny i dlatego zostały całkowicie zniszczone, poza tym statek był bardzo dobrze zachowany.
Po wykopaniu został odrestaurowany. Wszystkie części zostały zdemontowane, wyparzone i wygięte do pierwotnego kształtu. Część pierwotnego drewna była w zbyt złym stanie, by poddać je takiej obróbce, dlatego te elementy zostały zastąpione przez nowe drewno i są widoczne na statku tak, jak wygląda on dzisiaj.
Łódź Tune
Jak pozostałe dwa, statek Tune został odnaleziony w kurhanie. Miało to miejsce w 1867 roku na farmie Nedre Haugena na wyspie Rolvsoy niedaleko Fredrikstad. To pierwszy wykopany statek Wikingów i jeden z najlepiej zachowanych.
Najprawdopodobniej był szybkim statkiem morskim, który mógł szybko transportować ludzi z jednego miejsca do drugiego. Mniejszy od łodzi Gokstad i Oseberg miał mocniejsze podparcie masztu, dzięki czemu żagiel miał nawet 100 metrów kwadratowych. To w połączeniu z kształtem kadłuba prawdopodobnie uczyniło go szybkim statkiem o doskonałych właściwościach żeglarskich.
Wykopany statek skierowany był prawie bezpośrednio z północy na południe. Wnętrze statku wyłożone było mchem i jałowcem. Na śródokręciu zbudowano komorę grobową z płaskim dachem. Ściany zostały przymocowane do gliny na zewnątrz statku. W komorze grobowej spoczywały zwłoki mężczyzny. Nie wiadomo, kim on był.
Łódź Oseberg
Statek Oseborg odnaleziony został w 1904 roku pod Tønsberg w Vestfold. Archeologowie, którzy brali udział w jego wykopaniu, szybko spostrzegli się, że jest to najpiękniejszy grobowiec Wikingów, jaki do tej pory znaleziono.
Dziób i rufa tego statku są bogato zdobione pięknymi dekoracjami zwierzęcymi daleko poniżej linii wodnej i wzdłuż dzioba, który kończy się spiralną głową węża. Tak bogato zdobiony statek bez wątpienia zarezerwowany był dla specjalnych członków administracji.
Zbudowany został w południowo-zachodniej Norwegii około 820 roku i wykonany z dębu. Każdy z pasków zachodzi na ten poniżej i jest mocowany za pomocą żelaznych nitów. Bok statku składa się z 12 pasów. Maszt sosnowy miał wysokość od 10 do 13 metrów.
